Nowoczesne żyrandole i ich przodkowie – poznaj historię i dwa projekty Kaspa

Żyrandol – król wśród lamp!

Nic tak nie podkreśla stylu glamour we wnętrzach jak piękny żyrandol. Żadna inna lampa nie nadaje wnętrzom jednocześnie tak klasycznego looku, jak współczesne wersje żyrandoli z minionej epoki. Nie ma też lepszej oprawy świetlnej do wnętrz w stylu art deco niż żyrandol, który łączy w sobie geometrię z blaskiem kryształów. W ofercie Kaspa także znalazły się lampy, które swoją formą i kształtem nawiązują do tych najbardziej efektownych lamp, które w dawnych czasach oświetlały sale balowe, pałace, a jeszcze wcześniej średniowieczne zamki. Sprawdź, jak daleko sięga historia żyrandoli, jak zmieniał się ich charakter i wygląd i w jakich wnętrzach były spotykane najczęściej.

Żyrandole, a lampy wiszące

Zanim opowiemy w skrócie historię żyrandola, ustalmy czym ten rodzaj oprawy świetlnej różni się od lamp wiszących.  Podstawowa różnica wynika z ilości punktów świetlnych. Lampy wiszące składają się zazwyczaj z jednego klosza z jednym źródłem światła (choć oczywiście są i takie z dwoma, trzema, czterema a nawet kilkoma żarówkami / kloszami).

Żyrandole są zazwyczaj dużo bardziej rozbudowane, mają złożoną konstrukcję i kilka lub kilkanaście punktów świetlnych. Dodatkowo lampy wielopunktowe pozwalają na zabawę światłem i umożliwiają dobre rozświetlenie każdej ze stref pokoju. Źródła światła w żyrandolu umieszczone są często na licznych rozgałęzionych ramionach, podczas gdy w lampie wiszącej klosz zwisa najczęściej na pojedynczym zawieszeniu. Co więcej, żyrandole są zazwyczaj bogatsze i bardziej ozdobne niż lampy wiszące.

Kiedy dziś patrzymy na klasyczne, kryształowe, niezwykle bogate, często ogromne żyrandole, trudno wyobrazić sobie, że pierwotne wersje tej lampy  były bardzo proste. Pozwól zatem, że zabierzemy Cię w przeszłość, cofniemy się do najwcześniejszych dni żyrandola, a następnie prześledzimy jego długą podróż do współczesności i żyrandoli, które zaspokoją każde wnętrze i każdy gust. W ofercie Kaspa także znalazły się dwie lampy, które inspirowane są klasycznymi żyrandolami, ale które różnią się od siebie charakterem.

Krótka historia żyrandola

Angielska nazwa candlebar wywodzi się od kilkuramiennych świeczników (kandelabrów), których nazwa z kolei pochodzi od francuskiego słowa chandelle (świeca), pochodzącego od łacińskiej candeli.

Polska nazwa ‘żyrandol’ także pochodzi od francuskiego słowa girandole.

Żyrandole widywano w Europie od średniowiecza, a ich przodkowie to polikandyliony - pochodzące z okolic V-VI wieku świeczniki w formie metalowych lub drewnianych obręczy, zawieszonych do sufitów na linach lub łańcuchach. Taki dysk (wykonany najczęściej z brązu, drewna, złota czy srebra) mógł pomieścić nawet kilkanaście świeczek czy lamp oliwnych. Czasami jednak świeczniki zawieszane pod sufitem miały formę krzyża, na ramionach którego zatknięte były stojące świece.

W XV wieku ramy takich podwieszanych świeczników zmieniły swój charakter i dzięki pracy wykwalifikowanych rzemieślników były już dość bogato zdobionymi formami przypominającymi pierścień lub koronę. Na zakup takich świeczników pozwolić mogli sobie jedynie najbogatsi obywatele, tacy jak szlachta, starsi duchowni czy odnoszący sukcesy kupcy oraz przedstawiciele dworu królewskiego i wtedy także żyrandole zaczęły by wyznacznikiem statusu. Do tworzenia żyrandoli zaczęto także wówczas wykorzystywać poroże jelenia.

Wiek XVIII – złota epoka żyrandola

Wiek XVIII był „epoką żyrandoli”, na przestrzeni której lampa ta przeszła wiele zmian jeśli chodzi o  styl i materiały. W pierwszych latach stulecia ramy przybrały formę długich, zakrzywionych ramion wykonanych z pozłacanego brązu, na których umieszczano wiele świec. W tym czasie rozkwitało również wzornictwo neoklasyczne, a jego motywy często pojawiały się w żyrandolach z tego okresu, których ramy wykonywano z odlewów metalowych. Drewniane ramy były nadal w użyciu, ale w tym okresie były bogato rzeźbione i złocone.

Od połowy XVIII wieku zyskały także popularność żyrandole kryształowe. Wszystkim podobał się sposób, w jaki ornamenty ze szkła ołowiowego rozpraszały światło i od tej pory żyrandole kryształowe już zawsze cieszyły się podziwem i niesłabnącą popularnością. Kryształ stosuje się zresztą także w produkcji nowoczesnych żyrandoli, które choć różnią się formą od tych pałacowych, tak samo bazują na magicznej grze światła i szkła.

Szczególnie poszukiwane i cenione były żyrandole wytwarzane przez szklarzy z Czech i Wenecji. Te czeskie charakteryzowały się ostrymi krawędziami i fasetkami, które jeszcze lepiej wpływały na załamywanie się światła, podczas gdy żyrandole wytwarzane na wyspie Murano, znajdującej się na weneckiej lagunie, cechowały się przejrzystością i niezwykłymi formami, będącymi efektem skręcania szkła przez wybitnych artystów-rzemieślników. Żyrandole z Murano, znane jako ciocca (bukiet kwiatów) i będące kombinacją szklanych kwiatów, owoców i liści, były - i nadal są – lampami cenionymi na całym świecie.

Żyrandole przeżywały także okres świetności w czasach art deco, stylu, który rozpowszechniony został w latach 1919–1939 i który charakteryzował się zastosowaniem geometrycznych form i poszukiwaniem piękna w funkcji przedmiotów użytkowych. W tym okresie żyrandole zdobiły nie tylko sale balowe posiadłości gwiazd Hollywood, ale także sufity restauracji, kin oraz rejsowych statków oceanicznych.

Jak widać żyrandole oparły się próbie czasu, zmianom w sposobie życia, kolejnym stylom wnętrzarskim, a także zawirowaniom historii. Najlepszym przykładem hegemonii żyrandoli w świecie lamp niech będzie olbrzymi, pokryty 14 karatowym złotem żyrandol wykonany z 600 000 kryształów Swarovskiego, który zdobi wnętrze Wielkiego Meczetu Sułtana Kabusa w Omanie. Żyrandol ten waży jedenaście ton, ma osiem metrów średnicy i wisi 14 metrów pod sufitem, a jego wielkość dorównuje wielkości dwóch domów z trzema sypialniami. Żyrandole to często wiszące rzeźby, choć te współczesne hołdują w większości prostszym, oszczędnym formom.

Nowoczesne żyrandole w ofercie Kaspa

Żyrandol Aero

Żyrandol Aero nawiązuje swoją formą do klasycznych wieloramiennych żyrandoli, jednak jego pięcioramienny, lekki stelaż ocylindrycznym przekroju iśrednicy 60 cm, w niczym nie przypomina ciężkich, mosiężnych lamp z minionych epok. Pięć mlecznych, szklanych kloszy zebranych wokół centralnego punktu lampy i osadzonych na cienkich, pionowych tulejkach, stanowić będzie idealne oświetlenie salonu lub sypialni. Żyrandol dostępny jest zarówno w srebrnym, jak i złotym wykończeniu i pasować będzie odpowiednio do wnętrz w stylu nowoczesnej klasyki, french chic lub glamour.

Coś innego… - żyrandol Nez

Żyrandole Nez to niezwykle udany mariaż nowoczesności i klasyki – i to zarówno w warstwie projektowej, jak i w zakresie zastosowanych materiałów. Żyrandole z kolekcji Nez przypominają swoim designem klasyczne, monumentalne żyrandole, a tym co zaskakuje, jest połączenie metalowego stelaża o chromowanym wykończeniu z drewnianymi elementami. Dostępne w wersji z 5 bądź 9 źródłami światła, a także z różnymi rodzajami drewna do wyboru, żyrandole Nez doskonale sprawdzą się jako główne źródło światła w dużym salonie, salonie z antresolą, zaadaptowanej stodole czy wysokim wnętrzu ozdobionym drewnianymi belkami stropowymi. Lampy te z pewnością spodobają się wszystkim, którzy kochają drewno, mają sentyment do tradycyjnych materiałów i klasycznych form, a jednocześnie szukają atrakcyjnego sposobu na ocieplenie minimalistycznych aranżacji lub – wręcz przeciwnie - unowocześnienie rustykalnego wnętrza.

Wybierając żyrandol pamiętaj o tym, że:

• stylistyka żyrandola musi odpowiadać charakterowi i stylowi Twojego wnętrza,
• żyrandol to mocny punkt aranżacji każdego wnętrza, który w dużej mierze tworzy jego charakter,
• wielkość żyrandola musi odpowiadać wielkości i wysokości wnętrza,
• żyrandol z wieloma żarówkami, daje dość dużo światła, dlatego warto pamiętać o zainstalowaniu ściemniacza, by móc dopasować natężenie do naszego nastroju, jak i pory dnia